Het Grondwettelijk Hof oordeelde recentelijk dat mensen de mogelijkheid moeten hebben om het geslacht aan te passen aan een niet-binaire genderidentiteit. Het Hof suggereerde onder andere “de creatie van één of meerdere bijkomende categorieën”, zoals gender X bijvoorbeeld, of de afschaffing van de verplichte registratie van het geslacht of de genderidentiteit bij de burgerlijke staat. 

Het is duidelijk dat – ongeacht wat het federaal parlement zal beslissen – er een gigantische impact zal zijn. Niet alleen maatschappelijk, maar heel veel softwaresystemen zullen aangepast moeten worden. 

In de begindagen van softwareontwikkeling werd er impliciet van uitgegaan dat er twee keuzes waren: ofwel M, ofwel V. De tijdsgeest was toen helemaal anders. Men dacht binair en dat was prima toen. Geen enkele programmeur had ooit verwacht dat er in de toekomst misschien wel eens een derde keuze kon bijkomen. Bijgevolg werd de M/V keuze vaak hard-coded ingebouwd. 

Bij oudere software wordt wel nog eens een boolean werd gebruikt. Bijvoorbeeld M = false, V = true (because woman are always right 🙂 ). Een andere genderkeuze aanbieden (en verwerken) noopt vaak zeer doorgedreven aanpassingen in deze software. 

Bij recentere software zien we dat de keuze M/V niet meer hard-coded in de software code werd ingebakken, maar als een keuze in de onderliggende databank wordt gestockeerd. Dat is al een betere aanpak. 

Tot voor kort konden Facebook gebruikers kiezen uit meer dan 50 verschillende genderkeuzes. Vandaag kan men naast M/V kiezen voor ‘aangepast’ en kan de gebruiker zelf zijn gender benoemen dmv een vrij tekstveld. Nog anderen (waaronder Amazon) geven de keuze M/V/Niet binair/Aangepast. 

We moeten ons in de eerste plaats durven afvragen waarom softwaresystemen de gender van een persoon überhaupt willen opslaan. Ik ken slechts een handvol redenen waarom gender een belangrijk gegeven is (onder andere in medische toepassingen, etc …). Ik kan me niet van de indruk ontdoen dat gender registratie eerder een ondoordachte gewoonte is geworden bij het ontwerpen van software. 

Sommigen zullen argumenteren dat gender van belang is voor de aanspreking in bijvoorbeeld een brief of e-mail. Maar laat ons eerlijk zijn: er zijn uit de losse pols heel wat alternatieve genderneutrale aansprekingen te bedenken. 

Minder gekend bij het brede publiek is dat het geslacht vervat zit in de nomenclatuur van het rijksregisternummer. De negende positie bepaalt het geslacht: oneven voor man en even voor vrouw. Men zou dus 0 kunnen gebruiken voor man , 1 voor vrouw en de andere 8 cijfers voor andere keuzes. Maar dat limiteert het bereik van het rijksregister enorm omdat de posities zeven, acht en negen eigenlijk als sequentie voor het tellen van de geboortes gebruikt worden. Dus momenteel kan het rijksregisternummer slechts 500 geboortes per gender aan.

Tal van softwaretoepassingen interpreteren het rijksregisternummer om het geslacht en de geboortedatum van iemand te bepalen. Dus ook hier zijn potentieel gevolgen indien de nomenclatuur van het rijksregister zou wijzigen. 

Het federaal parlement moet zich nog buigen over bovenstaande kwesties. Maar het is nu reeds duidelijk dat menig softwaresysteem zal geïmpacteerd worden. Moest er een kosten-baten analyse gemaakt worden, dan ben ik er stellig van overtuigd dat menig politici zich rot zouden schrikken van de financiële impact op de bedrijven.